KORUNMA DÜZEYLERİ
Grip salgınları her yıl dünya çapında en az beş milyon kişinin ağır hastalanmasına ve yarım milyon kişinin ölümüne neden oluyor. Tanıdığımız bir kişi grip virüsüne yakalandığında bu kişinin, virüsün başkalarına bulaşmaması için ne gerekiyorsa yaptığını varsayarız. Sağlık çalışanlarının da kendilerini virüsten korumaları gerekir. Peki ya virüsün nasıl bulaştığını anlamak için kendimizi virüse maruz bırakmamız gerekirse? Nottingham Üniversitesi'nden, grip uzmanı Profesör Jonathan Van-Tam şu can alıcı sorunun cevabını arıyor: "Grip virüsü insandan insana nasıl geçiyor; sağlık çalışanları koruyucu ağız ve burun maskeleri kullanmalı mı?"
KLİNİK ÇALIŞMALAR
Van-Tam, 2008 yılından bu yana grip virüsünün nasıl hareket ettiğine ilişkin çalışmalar yürüten uluslararası bir konsorsiyumu yönetiyor. Tarihte ilk kez, 41 gönüllü Cambridgeshire'daki bir klinikte iki hafta boyunca grip virüsüne maruz kalarak Biri Bizi İzliyor evi gibi bir ortamda birlikte yaşamayı kabul etti. Amaç, virüsünün bulaşmasına sebep olan şeyin öksürük veya hapşırıkla havaya saçılan büyük damlacıklar mı yoksa aerosol olarak adlandırılan küçük partiküller mi olduğunu bulmaktı.
Van-Tam yaklaşımlarını şöyle açıklıyor, "(Donörler diye adlandırdığımız) zinde ve sağlıklı gönüllülere burun damlaları yoluyla tipik bir grip virüsü veriyoruz. Hastalık belirtileri görülmeye başladığında diğer gönüllüler (Alıcılar) birlikte yaşamak üzere dört günlüğüne onlara katılıyorlar. Bazı alıcılar yüz maskeleri takıp her 15 dakikada bir ellerini sterilize ederken bazıları herhangi bir koruma önlemi almıyor. Bu şekilde kimlerin gribe yakalandığını ve virüsün bulaşma yollarından hangilerinin önemli olduğunu araştırabiliyoruz."
Dört günlük virüse maruz kalma döneminde ve bunu izleyen on gün boyunca alıcılar araştırma ekibi tarafından sürekli olarak izlendi ve aralarındaki temas denetim altında tutuldu. Sonuçların etkilenmemesi için katılımcılara alkol, sigara ve yorucu egzersizler yasaklandı.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ KORUNMASI
Araştırma karmaşık ve çok pahalı. Bilimsel çalışmayı doğru tasarlamanın düşünsel zorluğunun yanı sıra lojistikle ilgili sorunlar da oldukça büyük. Sadece bir karantina çalışması için 18 aylık planlama ve yüzlerce personel gerekiyor; şu anda faal durumda üç çalışma var.
Van-Tam, bu çalışma modelinin işe yaraması durumunda grip bulaşmasına ilişkin diğer birçok sorunun araştırılmasında kullanılabileceğini düşünüyor. Ekibin bulguları, dünya genelindeki grip salgınlarında sağlık çalışanlarının korunma düzeylerinin belirlenmesine yardımcı olacak.