Parkinson hastalığına teşhis koymak ve semptomlarını takip etmek zor olabilir fakat mobil bir uygulamayla toplanan veriler, semptom gelişimindeki düzenin saptanmasına yardımcı olabilir ve daha iyi tedavilerin önünü açabilir.
Sağlık sektörü ve yaşam standartları iyileştikçe, gittikçe yaşlanan bir nüfus ve Parkinson hastalığı gibi yaşlılıkla ilişkilendirilen hastalıklarla karşı karşıya kalıyoruz. Parkinson beş yüz kişiden birinde görülürken, çoğu hastanın yaşı 50 üstüdür. Tam da bu sebeple Aston Üniversitesi, Doğrusalsızlık ve Karmaşıklık Merkezi'nden Dr. Max Little, Parkinson hastalığının değişen semptomlarının bilgisini toplamak üzere akıllı telefonların teknolojik imkanlarından yararlanmanın yollarını aramaktadır.
Dr. Little, "Asıl alanım Uygulamalı Matematik ve Bilgisayımsal Sistemler ve Makine Öğrenmesi," diyor. "Doktora tezim ise bu matematiksel teknikleri sese ve Parkinson hastalığına uygulamaktı; genel olarak sesle ilgili rahatsızlıklar üzerineydi." Titreme, kas sertliği ve hareketlerde yavaşlama, bu ilerleyici nörolojik hastalığın semptomları arasında. Yine de teşhis koymak zor. Çalışmalar, Parkinson hastalarının yüzde 20'sinin ölüm sonrası muayenede hastalığa dair herhangi bir belirti göstermediğini göstermiştir.
Dr. Little ilgi alanları sayesinde Intel şirketindeki araştırmacılarla bir araya gelmiş. "Araştırmacılar, Intel'in kurucularından biri olan Andy Grove'a Parkinson teşhisi konduğu için ve kişinin semptomlarını sürekli takip edebilmek için verimli bir yöntem olmadığını fark ettiklerinden, birçok ses kaydı topluyordu. Kişinin semptomları söz konusu olduğunda biraz körlemesine ilerliyoruz." Dr. Little zamanla değişen semptomları izleyebilmek istemiş. Yaklaşık 17.000 insanın yer aldığı eski bir laboratuvar çalışması, Parkinson hastası olan ve olmayanların ses düzenindeki farklılıkları saptayabiliyordu. Teşhisin doğruluğu yüzde 99'du.
PİLOT ÇALIŞMALAR
Dr. Little 2006'dan beri ses kayıtlarını kullanıyordu fakat akıllı telefon teknolojisindeki gelişmeler ona yeni fırsatlar sundu. "Hem ses verisini, hem de bugünlerde akıllı telefonlarla elde edebileceğiniz hareket ve hareketlilikle ilgili veriyi toplamak için bu telefonları kullanmanın zamanı gelmişti," diyor.
Dr. Little, akıllı telefon ve uygulamaların kullanıldığı birçok pilot çalışmaya dahil olmuş ve hastalığı daha yeni ortaya çıktığında normalde klinikte teşhisi konmadan saptamak için teknikler geliştirmeye çalışan Oxford Parkinson Hastalığı Araştırma Merkezi gibi çeşitli araştırma ortaklarıyla çalışmış. "Semptomları, iyice belirginleşmeden saptayabilmek için akıllı telefonları kullanmak için çalışıyoruz."
ABD'de yapılan farklı pilot çalışmalarda katılımcılar düzenli olarak akıllı telefon kullanmış ve uygulamayla değişik şekillerde etkileşim kurmuşlar. Dr. Little: "Bunlardan birinde başlat tuşuna basıyorsunuz ve uygulama hareketlerinizi kaydetmeye başlıyor, diğerinde ise başlat butonuna bastıktan sonra 'ah' demek gibi belirli bir eylemi uyguluyorsunuz," diyor. Diğer bir ölçüm ise akıllı telefon cebinizdeyken yirmi adım attığınızda yapılıyor. "Bu yöntem nasıl yürüdüğünüze dair bir işaret veriyor. Ardından dokunmatik ekranda da testler yapıyoruz. Dokunmatik ekrana tıklamanızı istiyoruz, bu bize parmak hareketlerinizin ne kadar iyi olduğuna; üst uzuvlarınızın nasıl çalıştığına dair bilgi veriyor.
Asıl sorun biriktirilen tüm veriyi analiz edebilmek. Açık işe alım çalışmalarından birinde insanlar bir internet sitesine yönlendiriliyor ve sürekli olarak çalışan bir yazılımı indirmeleri isteniyor. Dr. Little bunun, araştırmaya katılan bireylerle ilgili hiçbir şey bilmedikleri, "rastgele yapılan davranışsal bir çalışma," olduğunu söylüyor. "Veriyi anlamlı bir şeye indirgemek gerekiyor. Üç boyutlu hareket olan akselometre bilgisi topluyoruz, bu bilgi saniyede 100 kez toplanıyor - 100'ü üçle çarpın. Sekiz saat boyunca 2.500 kişiden bu bilgiyi topluyoruz. Ne kadar uğraştırıcı olduğunu görüyorsunuz!" Yaşlanan bir nüfus ve kısıtlı kaynaklar karşısında daha akılcı çözümler üretebilmek için nitelikli veriye ihtiyacımız var. Dr. Little'ın dediği gibi, "Hangi tedavilerin nasıl sonuç verdiğine dair tarafsız veriyi sağlayacak araçlara ihtiyacımız var."