Yakında herkes lüks moda ürünlerine ve kişiye özel ısmarlama tasarımlara erişebilecek. Digital Hack Lab'in projesi 3D baskılı giysileri keşfediyor.
Yakın gelecekte, üç boyutlu yazıcı ile bastığınız bir kupadan kahvenizi yudumlarken bu yazıyı okuyabileceksiniz. Peki ya kendi tasarladığınız ve yazıcıdan yeni çıkmış gözlüklerle bir şeyler okumaya ve müzik dinlerken taktığınız o kullanışlı kulaklıklara ne demeli? Evet, büyük ihtimalle onlar da üç boyutlu yazıcılarla üretilebilecek. Başka ne kaldı, diye soruyor olabilirsiniz. Shaun Borstrock ve Mark Bloomfield'in Modeclix projesi gerçekleştirilirse, giydiğiniz kıyafetler de üç boyutlu yazıcılarla üretilebilecek.
Hertfordshire Üniversitesi'nde İşletme, İnovasyon ve Projeler Bölümünde Dekan Yardımcısı olan Borstrock, aynı zamanda Tasarım bölümünün ve Tasarım Araştırma Grubu Digital Hack Lab'in Başkanıdır. Bloomfield ise Yaratıcı Sanatlar Fakültesi'nde tasarım alanında çalışan misafir öğretim görevlisidir. Bloomfield, aynı zamanda, çiçeklerden ilham alan tasarımları üretmek için geleneksel el sanatları ile üç boyutlu baskı teknolojisini bir araya getiren bir şirket olan electrobloom'un kurucusudur. Vivienne Westwood, Paul Smith ve Matthew Williamson gibi moda öncüleri için tasarımlar yapan Bloomfield aynı zamanda Titanik, Yargıç Dredd ve Cesur Yürek de dahil olmak üzere birçok film için projeler üretmiştir.
Modeclix projesi, üç boyutlu baskı yöntemlerinden biri olan seçici lazer sinterlemeyi kullanarak tamamen kişiye özel kıyafetler yazdırma yöntemini geliştirmiştir.
KİŞİSELLEŞTİRME TEKNOLOJİLERİ
Lüks üzerine yeni fikirler ve ifade biçimleri keşfetmede uzman olan Borstrock; Thomas Pink, Ford, Fortnum & Mason ve The British Luxury Council gibi markalara danışmanlık yapmıştır. Borstrock, "Lüks markalara ve geliştirilen desenlere baktığınızda çoğunun pek de teknoloji odaklı olmadığını görebilirsiniz," diyor. "Fakat teknolojinin tüketim şeklimize etkisi büyük, bu yüzden bu proje için lüks ve kişiselleştirme, lüks ve ısmarlama kıyafetler gibi lüksü tanımlarken kullanılan sözcükleri derinlemesine düşündüm.
Üç boyutlu baskı teknolojisi Amerikalı mühendis Charles Hull tarafından 1980'lerin başında icat edilmiştir. Dijital veriyi kullanarak bir nesne yaratan Hull, bu tekniğe 'stereolitografi' adını vermiştir. Bu teknikte nesne, sıvı haldeki fotopolimerin soğutulup bir UV-lazer tarafından şekillendirilmesiyle tabaka tabaka oluşturulmaktadır. 1990'larda, North Carolina'da Wake Forest Enstitüsü Rejeneratif Tıp bölümündeki bilim insanları, 3D baskıyla üretilen ilk insan organını geliştirmişlerdir. Bir mesane olan bu organ, alıcısının hücreleri ile kaplanmış, üç boyutlu yazıcı üretimi sentetik bir taşıyıcıdan ibaretti.
Seçici lazer sinterleme tekniği 1980'lerde icat edilmiş ve patenti alınmış olsa da -Teksas Üniversitesi'nde Carl R. Deckard tarafından- ticari olarak uygulanabilir hale getirilmesi 2006'yı bulmuştur. Sıvımsı bir yapıya dönüştürdüğü biçimsiz katı maddeleri kullanan stereolitografinin aksine seçici lazer sinterleme tekniği, malzemeleri kaynaştıran atom difüzyonu yöntemiyle tozdan nesneler üretir. Şimdi de astronotların kendi pizzalarını basabilmesi için NASA'nın yerçekimsiz bir 3D yazıcı geliştirdiği söylenmektedir.
HEYKELDEN KIYAFETE
2013'te, tasarımcı Iris van Herpen, Paris Moda Haftası için bir koleksiyon üretmek üzere bir 3D yazıcı şirketiyle işbirliği yapmıştır. Bugüne kadar 3D baskıyla üretilen defile kıyafetleri daha çok heykelsi bir yapıda olmuştur. Borstrock bu durumu, "O kıyafetler bizimkine benzer bir makineyle üretildi. Seçici lazer sinterleme tekniğini kullanarak üretilen bu kıyafetler çok heykelsi bir yapıdadır ve hiç hareket kapasitesi yoktur," şeklinde açıklıyor. Bizimkisi ise şu ana kadar üretilmiş tamamen kişiye özel ve akışkan ilk tekstil ürünüdür. Projede daima esnekliğe, akışkanlığa, drapeye ve normal bir dokuma tekstil ürünüyle yapabileceğiniz şeylere odaklandık, fakat amacımız bunları üç boyutlu baskı kullanarak elde etmekti.
Modeclix kumaşı dilediğiniz şekilde dönüştürülebilir. Borstrock'a göre "Sökülüp tekrar birleştirilebilir bu kumaş, tamamen kişiye özel bir tasarım sunuyor," Kişinin beden ölçülerine göre kumaşın bağlantı yerlerinden çıkarılabiliyor veya eklenebiliyor; Modeclix ismi de buradan geliyor. "Farklı renkleri, bir baskı oluşturacak şekilde bir araya getirebiliyoruz. Diyelim ki uzun bir elbiseniz var ve değiştirmek istiyorsunuz, elbisenin yarısını çıkartıp kısa bir model elde edebilirsiniz.
Atık üretimini azaltan bu üretim yöntemi sayesinde imalat sırasında artan toz boyalar tekrar kullanılıyor ve hasar görmüş parçalar kolayca değiştirilebiliyor. Modeclix moda alanıyla ilgili bir prototip olmakla beraber, çok farklı üretim dallarında ilgi görebilir. Borstrock şöyle anlatıyor: "İlk adımımızı moda sektörüyle attık. Çünkü bu sayede en geniş tüketici kitlesine hitap edebileceğimizi biliyorduk ve yanılmadık."