cubed kök hücre araştırması © Fiona Watt

Rejeneratif tıp, genellikle kök hücre tedavileri yoluyla hastalıklı dokuların yerine geçecek ve bu dokuları onaracak yeni, canlı dokuların geliştirildiği büyümekte olan heyecan verici bir alan. Ancak King's College London'daki Kök Hücre ve Rejeneratif Tıp Merkezi Direktörü Profesör Fiona Watt, rejeneratif tıbbın aslında o kadar da yeni olmadığını anlatıyor. "Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS) kapsamında yararlanılabilen ve uzun süredir oldukça başarılı bir şekilde uygulanan kan bağışı, hastaların tedavi edilmesi anlamında bir rejeneratif tıp örneği."

Yeni Gelişmeler

Asıl üzerinde durulan konu gen teknolojisindeki çığır açan yenilikler olsa da, Profesör Watt, alandaki daha az göze çarpan gelişmelere de değiniyor; "Örneğin, çalışmalar insandan alınan deri hücrelerini petri kabında büyütüp yanık ve yara tedavisinde ilgili bölgeye nakledebileceğinizi gösteriyor. Bu tarz başarılı çalışmalarla durmaksızın aşama kaydediliyor."

Örneğin 2012'de, matür yetişkin hücreleri immatür hücreler olarak yeniden programladıkları "İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre" (IPS) isimli çalışmalarıyla Shinya Yamanaka ve John Gurdon Nobel Ödülü'ne layık görüldü.  Profesör Watts'ın açıkladığı üzere, "John Gurdon 50 ve 60'larda kurbağalar üzerine deneyler yapıyordu ve yetişkin nukleusları kullanarak yeni iribaşlar üretebileceğinizden söz ediyordu. Bu alan uzun süredir değer görüyor ama asıl ününü yaklaşık son 15 yılda kazandı."

Herkes İçin Sağlık

Yüksek kalitede bilimsel araştırmaların yanı sıra Ulusal Sağlık Hizmeti de Birleşik Krallık'ta devletin önceliklerinden ve güçlü olduğu alanlardan biri. Profesör Watt'a göre Ulusal Sağlık Hizmeti, "Ülkedeki hastaları tanıma ve izlemeye imkan tanıdığı gibi hangi hastalara yardım edilebileceğini belirlemek için de iyi bir yöntem. Tedavi seçeneklerinin değerlendirilip halkın yararlanabileceği hizmetlerin sunulması açısından şeffaf ve güvenilir bir kaynak." 

Çeşitli uzmanlık alanlarını beş ayrı merkezde toplayan bir girişim olan Birleşik Krallık Rejeneratif Tıp Platformu'nun geliştirilmesi de bu alanın sağlık hizmetlerinin geleceği açısından artan önemine işaret ediyor. Profesör Watt, Immunomodulation Hub'ın (İmmünomodülasyon Merkezi) başkanlığını yürütüyor. Bu merkez, rejeneratif tıpta daha başarılı sonuçlar elde edilebilmesi için bağışıklık sisteminin desteklenmesi üzerine çalışmalar yürütüyor. "Alanı bu kadar heyecan verici yapan, birçok farklı disiplinle ortaklaşa çalışmayı ve bu disiplinlerden yararlanmayı gerektirmesi," diyor Profesör Watt. "Hücre ve biyolojiyle ilgilenen bilim insanları, 3D yazıcılarla kemik üreten insanlarla, mühendislerle, ardından da tabii ki araştırmaları inceleyerek uygulamaya koyan klinik hekimlerle bir araya geliyor." Profesör Watt, immünoloji topluluğunun bir parçası olan merkezinde yürüttüğü araştırmaları, "Üzerinde çalıştığımız yeni tedavilerin vücuda uyum sağlayıp sağlamayacağını irdelememiz gerekiyor. Bu açıdan, alanın ciddi anlamda ortak çalışma gerektirmesi, onu oldukça disiplinlerarası kılıyor." şeklinde özetliyor.

Hedefe Yönelik Tedaviler

Bir hastalığın tedavisinde kullanılan geleneksel tedavi yöntemleri genelde vücuttaki bütün dokulara etki eder. Profesör Watt, "Hücresel tedavilerde, yalnızca vücudun ihtiyacı olan bölgelere tedavi uygulanabiliyor," şeklinde konuşuyor. "Tedavisi ömür boyu süren hastalıklarda, genelde bir ya da iki uygulamayla hastayı sağlığına kavuşturma ihtimali olan hücre temelli tedaviler kullanabilmek en büyük umudumuz. Bu yolla, insanların hayat kalitesini arttırabilir ve daha az müdahaleye ihtiyaç duymalarını sağlayabiliriz. Üzerinde durduğumuz konu bu. Ayrıca, tedavisi mümkün olmayan hastalıkların da artık tedavi edilebilir olacağına dair büyük umutlar ve beklentiler taşıyoruz.

 British Council rejeneratif tıp alanında çalışan İsrailli ve İngiliz bilim insanlarını BIRAX girişimiyle bir araya getirmek için çalışmalar yürütüyor. BIRAX, (İngiltere-İsrail Araştırma ve Akademik Değişim Ortaklığı) Pears Foundation ve UJIA'nın katkılarıyla İsrail'deki İngiltere Konsolosluğu ve British Council'ın birlikte yürüttüğü 10 milyon sterlinlik bir girişim.

Dış bağlantılar