Aybeniz Akdeniz Ar- Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
Araştırmacı Bağlantıları Akademik Ziyaret Desteği
Araştırma Konusu: toplumsal cinsiyet politikalarını düzenleyen kuruluşların Türkiye ve İngiltere’deki kadınların girişimciliğine etkisi.
Gerçekleştirdiğim çalışmanın temel amacı, Türk ekonomisinde kadın girişimciliği alanında yer alan boşluğun araştırılması ve İngiltere’ye ait deneyim ve politikalardan yararlanarak toplumun farklı kesimlerinde daha yüksek düzeyde farkındalık oluşturabilmek
Newton – Kâtip Çelebi Araştırmacı Bağlantıları Akademik Ziyaret Desteği programıyla altı aylık bir burs desteğinden faydalanarak Cardiff Üniversitesi İşletme Okulu’nu ziyaret etme fırsatı buldum. Ziyaretimdeki amaç kadın girişimciliği üzerine akademik bir çalışma yürütmek, bilimsel araştırma yeteneklerimi geliştirebilmek, bilgi paylaşımı yoluyla yeni çevrelere ulaşabilmek ve gelecekte gerçekleştirilebilecek işbirlikleri için zemin oluşturabilmekti. Cardiff Üniversitesi’ni tercih etmemin nedeni ise, Üniversite bünyesinde kadın girişimciliği alanında tanınan akademisyenlerin yer alması ve üniversitenin yerel bir araştırma merkezine sahip olmasıydı.
Araştırma seyahatim süresince kadın girişimciliği ve toplumsal cinsiyet ayrımına yönelik çalışmalar gerçekleştirdim. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksinde Türkiye, 188 ülke arasında 72. sırada yer almaktadır. Bu durum, Türkiye’nin orta gelir düzeyindeki ülkelerin gerisinde, AB üye ülkelerinin ise çok daha gerisinde olduğunu göstermektedir. Türkiye’nin birçok bölgesinde kadınlar yaşamlarının farklı evrelerinde, erkeklerin politika, kültür, eğitim ve iş hayatında daha baskın olmaları nedeniyle bazı olumsuzluklarla karşılaşmaktadır. Kadınların ekonomik faaliyetler içerisinde birer girişimci olarak yer almaları, Türk toplumunda görülen toplumsal cinsiyet ayrımcılığı nedeniyle engellenmektedir. Türkiye son yıllarda kadın girişimcilerin desteklenmesine yönelik bazı çalışmalar yürütmektedir fakat bu süreç sermaye yetersizliği, kültürel normlar ve gerekli yetkinlik ya da becerilere sahip olmayan yoksul kadınların sayısının oldukça fazla olması nedeniyle istenen başarıya ulaşamamıştır.
İngiltere ise, kültürel bir farkındalık ile birlikte kadınların ekonomik anlamda bağımsızlık kazanmasına yönelik politikalar oluşturarak toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ciddi oranda azaltmayı başarmıştır. Gerçekleştirdiğim çalışmanın temel amacı, Türk ekonomisinde kadın girişimciliği alanında yer alan boşluğun araştırılması ve İngiltere’ye ait deneyim ve politikalardan yararlanarak toplumun farklı kesimlerinde daha yüksek düzeyde farkındalık oluşturabilmek, kadınları işletme açmaya teşvik edebilmek ve en önemlisi de şirket yöneticileri ve hükümet yetkililerine Türkiye’deki kadınların eşitliğine olumlu etki edebilecek stratejiler geliştirmeye yönelik bazı tavsiyeler sunabilmekti.
İngiltere’deki danışmanım Dr. Shumaila Yousafzai’nin yönlendirmesiyle, İngiltere ve Türkiye’deki politik, kültürel, finansal ve eğitimsel etkenlerin incelendiği farklı toplumsal cinsiyet ayrımcılığı boyutlarına odaklanan girişimcilik ekosistemleri üzerine karşılaştırmalı bir inceleme süreci başlattık. Girişimcilik ekosistemi, bireylere girişimci olmaları ya da olmamaları hususunda etki eden birey, örgüt ya da kuruluşları ifade etmektedir. Yaptığımız çalışmada, İngiltere’deki girişimcilik ekosisteminin kadınların girişimciliğine yönelik geniş olanaklar sunduğu, Türkiye’de ise mevcut ekosistemin zayıf olduğu ve kadınların girişimcilik alanında yer almalarını engellediği görüldü.
Bir kıyaslama yapıldığında, İngiltere, ülkedeki toplumsal cinsiyet boşluğunu finansal teşvikler sunarak ve kadınların eşitliğine yönelik toplum içerisinde farkındalık oluşturarak en aza indirebilmiş. Türkiye’de ise toplumsal cinsiyet ayrımcılığı hala üst düzeyde ve hem kadınların girişimciliğine karşı kültürel bir engel teşkil etmekte hem de kadınlara yönelik finansal teşvikleri kısıtlamakta. Çalışmamız bu duruma çözüm olarak, Türk girişimcilik ekosisteminin yeni strateji, uygulama ve politikalarla yeniden düzenlenmesinin kadınların Türk ekonomisine birer girişimci olarak dâhil olmalarını teşvik edeceğini öne sürmekte.
Kadın girişimcilerin ekonomi içerisinde yer alması birçok açıdan avantaj sağlayacaktır. Toplumun önemli bir kesiminin işletme kurmaktan alıkonulması söz konusu ülkenin iş gücünün ve ekonomik değerinin zayıflatılması anlamına gelmekte. Kadınların sahip olduğu yaratıcılık yeteneği, işletmelere sağlayabilecekleri faydalardan biri. Kadınların birer girişimci olarak teşvik edilmeleriyle birlikte iş hayatına yönelik yeni fikirler, modeller ve yöntemler keşfedilecektir. Son olarak ise, kadınlar işletme kurarak ekonomiye dâhil oldukça, bu işletmelerin sağladığı istihdam sonuç olarak Türkiye ekonomisinin istikrar ve büyümesine katkıda bulunacaktır. Kadınların girişimciliğinin teşvik edilmesine yönelik bazı eğitim programları, kültürel farkındalık kampanyaları düzenleyerek ve finansal teşvikleri arttırarak kısa sürede Türk ekonomisine olumlu katkılar sağlanabilir. Üniversiteler de bu girişimcilik ekosistemi içerisinde yer almaktadırlar ve inanıyorum ki bizler, akademisyenler olarak, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına yönelik eğitim ve araştırmalarda önemli bir rol oynamaktayız. Bu hedefe daha fazla yaklaşabilmek için, araştırma seyahatim süresince elde ettiğim deneyimleri kendi üniversitemle (Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi) paylaşarak kadınlara yönelik araştırmalar gerçekleştirecek, iş eğitimi kursları sunacak ve girişimcilik alanında toplumsal cinsiyet açısından eşitlikçi politikaların yürütülmesine rehberlik edecek bir merkezin kurulmasına yönelik fırsatları araştırmayı planlıyorum.
Bu akademik ziyaret sayesinde, daha yetkin bir araştırmacı olma yolunda üzerinde çalışmam gereken bazı araştırma alanlarını görebilme fırsatı buldum ve hiç şüphesiz bu etkileşim sayesinde belirli bir bilgi düzeyine sahip oldum. Farklı ülkelerden akademisyenlerle bir araya gelerek gelecekte gerçekleştirilebilecek işbirliklerine yönelik planlar yaptık. Ayrıca, farklı bir kültürde yaşama fırsatı bulabilmem benim için, gelişmiş bir ülkenin sahip olduğu girişimcilik ortamını, gelişmekte olan ülkemle karşılaştırabilme fırsatını sağladı ve İngiltere’deki akademik ortama yönelik yaptığım gözlemler bana uluslararası bilimsel araştırmalar alanında özgüven kazandırdı.
Bu eşsiz deneyim için danışmanıma ve ekibine, aynı zamanda Cardiff Üniversitesi İşletme Okulundaki çalışma arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Bu süreçte bana sunduğu destekler için kendi üniversiteme de çok teşekkür ediyorum. Aileme ve sevgili eşime sonsuz teşekkürler. Bu anlamlı akademik yolculukta her an destekleri ile yanımda olan British Council Türkiye’nin değerli uzmanlarına ayrıca teşekkürlerimi sunarım. Son olarak bu anlamlı destek için sonsuz teşekkürler Newton – Kâtip Çelebi Fonu!